Voorbereidingen deel 1

De dichter Hendrik Marsman schreef in een weemoedig gedicht over zijn land’ Denkend aan Holland, zie ik rivieren, traag door oneindig laagland gaan’ . Nu ik, kijkend naar het kletsnatte koude buiten, over enkele weken weer het warme zuiden opzoek, realiseer ik me dat weemoed mij vreemd is. ‘Denkend aan Holland, voel ik bitternatte kou, traag optrekkend in al mijn spieren en krakende botten…’ geeft meer mijn gevoel weer. Maarnet als de dichter Slauerhoff ( tijdgenoot van Marsman) voel ik vaak de benauwdheid van strak ingekaderde opvattingen over veel wat buiten de directe belevingswereld valt. Ik wil me juist verwonderen over de wereld, die voortdurend mijn ongebonden nieuwsgierigheid opwekt. Open staan voor andere werelden, die met temperamentvol optimisme onvermoede wegen inslaan.

In 2025 lonken de ruisende palmenstranden van Sri Lanka. Al eerder proefden we aan de tropische sferen van dit schitterende eiland, dat als een groene parel aan de punt van India hangt. De warmte, het avontuur, de groen woekerende natuur trekken ons weer. Ja, weer, want ook in 2006 zwierf ik ( Peter) hier rond en werd geconfronteerd met de onvoorstelbare verwoestingen die de grote tsunami op tweede kerstdag 2004 aanrichtte. Mensen waren dierbaren kwijtgeraakt, huis en haard van duizenden waren door de golven verzwolgen. Emoties kenmerkten mijn gesprekken met inwoners, die voor een groot deel direct langs de oceaankust wonen en nog steeds kwetsbaar zijn voor de grillen van het grote water. Ik ben benieuwd wat er in al die jaren is veranderd. Zijn er alarmsystemen, zijn de mensen, die voor hun karige bestaan afhankelijk waren van de visvangst, inderdaad meer landinwaarts gaan wonen, zoals de Sri Lankaanse regering toen eiste? Ook werd ik in 2006 geconfronteerd met een verwoestende oorlog in het noorden van het land: de regering zette zijn oorlogsmachine in tegen de , naar onafhankelijkheid strevende, Tamils in het noorden van het land. Terwijl ik, als vrij naïeve toerist, natuurparken bezocht in het noordwesten, scheerden luidruchtige helikopters laag over het groene landschap op weg naar nog meer verwoestingen.

Nu,in 2025, is ook deze oorlog voorbij, hoewel het noorden nog bezaaid ligt met mijnen, die tot op de dag van vandaag slachtoffers maken. In 2018 bezocht ik het land opnieuw, nu met Dinie. Helaas was dit bezoek van zeer korte duur: mijn moeder overleed en we moesten hals over kop huiswaarts keren om haar samen met zus en broer een waardig afscheid te geven.

Het is tijd om Sri Lanka opnieuw te beleven. We zijn wat ouder geworden maar nog even avontuurlijk en nieuwsgierig als voorheen. Avontuur beleef je niet in een all inclusive resort, je nieuwsgierigheid naar een vreemd land wordt niet bevredigd door binnen de muren van pompeuze hotels in , zeker voor Sri Lankezen, onvoorstelbare luxe te wentelen. Je zult je in de intrigerende sfeer van de eigen bevolking moeten onderdompelen, je zult je moeten willen verwonderen en respectvol proberen te begrijpen hoe mensen leven en denken. En dat alles wel in het bewustzijn dat je altijd de rijke buitenstaander zult blijven. Dan ben je een beetje een reiziger en niet de verwende toerist, voortgaand op platgetreden paden. Wij hopen op onze reizen vooral de nieuwsgierige reiziger te zijn én een beetje toerist want aan gebaande paden ontkom je vaak niet.

Voor ons zijn de voorbereidingen eigenlijk al een halve vakantie. We lezen reisverslagen, noteren bezienswaardigheden, die een bezoek waard lijken te zijn en kiezen onderkomens, waar we rust, ontspanning en gastvrijheid kunnen ervaren. Reviews worden uitgeplozen en tegen elkaar afgewogen: wat kiezen wij als vertrekpunt om een regio te verkennen ? En hoe gaan we reizen? Over ’t algemeen reizen wij met het openbaar vervoer, met plaatselijk vervoer, met gehuurde scooters, riksja’s en wat er maar voor handen is. Maar nu wij jongere ouderen van 73 zijn geworden, merken we soms dat er grenzen zijn aan wat we kunnen. Vermoeidheid speelt sneller een rol en, we gaan, hoewel we dat eigenlijk niet willen erkennen, wat minder flexibel om met onverwachte omstandigheden. We hebben daarom overwogen gewoon een auto te huren. Gewoon via Sunny Cars, dat wel wat duurder is, maar dat wel een volledige dekking biedt bij schade en ongevallen. Geen verrassingen dus. Maar groot was m’n verrassing toen ik, na het invullen van mijn wijze leeftijd van 73 jaar, zag dat er voor die leeftijd geen auto beschikbaar was. Nou was ik er van overtuigd dat dat na enig zoekwerk echt wel zou lukken. Maar we stuitten ook op de mogelijkheid het land te doorkruisen met een tuktuk. Dat is een soort gemotoriseerde driewielige riksja met een tweetakt motor, die een karakteristiek toek-toek geluid voortbrengt, wat dus ook de naam verklaart. Zo’n tuktuk is uiterst wendbaar en daarom ook bijzonder geschikt voor het stadsverkeer. Nou zijn wij niet van plan lang te vertoeven in door smog geteisterde, lawaaierige steden maar het vooruitzicht om op eigen houtje met een maximale snelheid van 40 km per uur de uitdagingen van dit mooie land aan te gaan, staat ons wel aan. U begrijpt ’t al: we hebben een tuktuk voor twee maanden gehuurd. Zodra we aankomen in onze eerste pleisterplaats, Negombo, moeten we een paar rijlessen nemen om vervolgens een Sri Lankaans rijbewijs te krijgen. En daarna : do it yourself en ‘enjoy the country’: …we kijken er naar uit.

We moeten er nog wel even op uit om al in Nederland een visum bemachtigen. In oktober leek het er nog op dat de nieuwe Singalese regering geen visumplicht zou instellen voor de rijke westerlingen maar dat bleek loze hoop. Chinezen, Russen, Indiërs hoeven geen visum te overleggen, blijkbaar zijn de politieke relaties metandere regimes vriendschappelijker. Een gebruikelijk online visum voor 30 dagen kost €93,- , wat toch een aardige hap geld is. En wij gaan bijna 60 dagen. Tja, dan moet dus zo’n gewoon visum verlengd worden en dat geeft altijd wat onvoorzienbare problemen. Twee jaar geleden moesten we zelfs Vietnam uit naar Laos om bij een ‘second entry’ op een luchthaven een nieuw visum te kunnen kopen. Voor Sri Lanka zijn er twee mogelijkheden: je moet naar een immigratiekantoor in het land zelf. En daar is er maar één van , in het midden van het land. Een bastion van ambtenaren die tijd en geld vragen voor hun ‘uiterst onmisbare’ werk. Dan moet je dus, soms voor één, soms voor meerdere dagen, je reis onderbreken om dit te kunnen regelen. Dat leek ons niks. De tweede optie is een bezoek aan de Sri Lankaanse ambassade in Den Haag. Daar kun je na inlevering van de nodige papieren een tastbaar visum kopen. Een uiterst aantrekkelijke optie vonden we. Gewoon een dagje uit van maken…we zijn benieuwd…..