Maagpijn en afscheid

Vandaag (dinsdag) onze laatste activiteit ondernomen: een privé-tour met gids naar het prachtige rijstgebied van Phu Luong. Dit ondanks het feit dat het met mijn maag niet zo goed gaat: vermoedelijk een voedselvergiftiging. Ook speelt m’n keel me nog steeds parten: de , inmiddels vijftien pakjes met strepcils die ik naar binnen heb gehaald, werkten verzachtend maar niet genezend. Dus een antibiotica leek me het juiste antwoord: en de plaatselijke apotheek weet van aanpakken: ik kreeg maar liefst vijf verschillende pillen, een vuilniszak vol. Ik zit dus ernstig te twijfelen of ik dat wel allemaal in m’n lijf moet stoppen……Phu Luong (een advies van broer Roland) was in ieder geval fantastisch: prachtige rijstterrassen en rondom groene jungle. Wat wil je nog meer? Onze gids Lele leidde ons in een stevige wandeling langs enkele steile maar indrukwekkende rijstvelden. Hierop waren nogal wat mensen aan het werk dus we vroegen ons af wat ze eigenlijk deden: de rijstplantjes stonden er immers al in. Lee vertelde dat ze voornamelijk het gras er tussen uit halen. Dat groeit namelijk sneller dan de rijstplant en als je er niets aan doet, wordt t dus eerder een grasveld dan een rijstveld. Een echt monnikenwerk .De echtgenoot van Lele hield zich bezig met het verzamelen van slakken in de rijstvelden. Die vreten namelijk alles wat groen is, op. En wat gebeurt er met die slakken? U raadt het al: die gaan de kookpot in……Bij een uitspanning van een ‘witte Thai’ ( er zijn twee groepen met verschillende levensgewoonten: de zwarte en de witte Thai) konden we een prima verzorgde lunch gebruiken..nou ja ‘we’ :Dinie,,,mijn maag kon zelfs de geur van Vietnamees eten niet verdragen. Daarna op stap naar een ingenieus en authentiek bewateringssysteem van de rijstvelden: grote houten waterraderen worden aangedreven door de stroming van het water in een beek, het waterrad brengt het water omhoog waarna het door holle bamboestammen over de rijstvelden wordt verspreid. Vroeger ongetwijfeld een zeer effectief systeem maar ik denk dat het tegenwoordig een stuk efficiënter kan.

En wederom zat ik me af te vragen waarom Vietnam hoegenaamd geen dierenleven kent in tegenstelling tot de omliggende landen. Het antwoord van Lele kwam overeen met wat ik al dacht. Tijdens en na de Vietnamoorlog in de 60-70-er jaren leden de mensen honger en ze gingen dus alles eten wat maar enigszins te eten was: zo hebben een heleboel diersoorten het loodje gelegd en bovendien zijn de Vietnamezen nog steeds gefocust op eten: alles dus. Doe er wat kruiden bij, leg het op de barbecue en….happen maar. Gids Lele was een interessante vrouw , met wie we veel hebben gepraat over de Vietnamese levensstijl en gewoonten. Het voert helaas te ver om dat allemaal op te schrijven maar boeiend was het.

Lieve mensen, deze boeiende reis van bijna twee maanden door Vietnam en Laos loopt op z’n einde. Onze reissite kreeg inmiddels bijna 16000 views, bijna elk verhaal had binnen enkele dagen meer dan 100 views. En echt, het is leuk te ervaren dat zoveel mensen virtueel met ons meereisden. We kregen reacties en vragen via de site zelf maar ook via whatsapp en onze persoonlijke mail. ‘Je schrijft nogal wat verhalen. Ben je hele dagen aan het schrijven?’, was zo’n vraag. Het antwoord:’Beslist niet. Ik schrijf graag en veel. Misschien nog een tik overgebleven uit m’n journalistentijd. ‘t Is een stukje verwerking van al hetgeen we meemaken maar ook vulling van het foto-/leesboek dat we willen gaan maken. De meeste verhalen namen niet meer dan een half uur om de ervaringen op te schrijven. Een bescheiden en vooral leuke investering dus!’

En wat ons het meest zal bijblijven van deze reis? ‘t Is moeilijk om dat in enkele woorden samen te vatten. Misschien wel de hechte familiebanden, die in wezen een sociaal vangnet vormen voor hen die niet meer in staat zijn zichzelf financieel te bedruipen. Van overheidswege zijn er in Azië meestal slechts zeer beperkte voorzieningen. Slechts voor overheidsmensen is het voorzieningenpakket groter. Overigens idealiseer ik de Aziatische familiebanden niet: net als in Nederland is de ‘zon’ in elke familie soms wel eens wat ver te zoeken . De hechte Aziatische familiebanden zijn duidelijk ontstaan uit sociale noodzaak, waarbij de oudste zoon de grootste verantwoordelijkheid draagt voor de oude dag van de ouders. En stel dat er uit een huwelijk alleen maar meiden worden geboren ( denk aan de familie van Dinie) …nou dan adopteer je gewoon een jongen. Anders heb je geen sociaal vangnet…

Hoe anders is ‘t in Nederland: iedere inwoner is verzekerd van een stukje inkomenszekerheid om tenminste brood op de plank te hebben. En hoe minimaal dat inkomen ook mag zijn: het bestaat en mensen rekenen daar op. Sterker nog: de meeste mensen vinden dat ze daar recht op hebben. Hier is die vanzelfsprekendheid er niet. Het besef is er bij een ieder dat je je eigen broek moet ophouden. En dat gebeurt dan ook: iedereen heeft z’n eigen handeltje en dat is ook toegestaan. In Nederland moet je allerlei papieren overleggen om een eigen handeltje te beginnen of om überhaupt iets te mogen verkopen. Het gevolg is dat initiatiefrijke mensen zonder papieren ( bv nieuwkomers in Nederland) gedwongen worden ook te gaan leunen op de vele sociale voorzieningen in ons land. De vanzelfsprekendheid van onze financiële overheidsparaplu werkt ook het individualisme in de hand: kinderen hoeven niet meer vanzelfsprekend voor hun ouders te zorgen (hoewel mantelzorg steeds noodzakelijker wordt nu het aantal ouderen de zorgkosten opdrijft), je hoeft minder naar je medemens om te kijken: ‘ daarvoor is de overheid toch? ‘ . Betekent deze conclusie dat wij voorstander zijn van beperktere sociale voorzieningen in ons landje. Nee, beslist niet maar wel dat we er ons meer van bewust moeten zijn dat we echt bevoorrechte mensen zijn omdat we in Nederland wonen. Gelukkig moet je ook tegen dat ‘minder naar je medemens’ genuanceerd aankijken. Ik ken veel mensen in m’n omgeving die zich enorm inzetten voor mensen die met een krappe beurs moeten rondkomen. En bij de ramp in Turkije trok heel Nederland gul de portemonnee: bijna honderd miljoen leverde dat op ( tegen bv een magere 1 miljoen in België).

Reizen vormt voor ons de universiteit van het leven. Je leert de verscheidenheid in opvattingen en levenswijzen van mensen in zeer verschillende windstreken kennen. Dat leert je bescheiden, tevreden en vooral ook genuanceerd te zijn. En dat missen we soms wel eens in onze kikkerlandje. Morgen reizen we terug naar Hanoi en daarna vrijdag/zaterdag weer naar Düsseldorf. Na zo’n lange tijd verlangen we er weer naar de kinderen, kleinkinderen, vrienden en buurt te zien. Verrijkt met veel verhalen en ervaringen. Voor alle virtuele medereizigers: dank voor jullie reacties en jullie belangstelling.