Paraplu op toilet en social talk

Januari/februari is de droge tijd in Vietnam maar desondanks regent het tot nu bijna elke dag een tijdje. Eigenlijk moet je meer spreken van een warme douche want de temperatuur is tussen de 28 en 30 graden. We hebben een buitendouche en een buitentoilet. Dat is prettig maar minder prettig als je je behoefte zit te doen en t begint te stortregenen. Maar je moet flexibel zijn…hebben we inmiddels geleerd. Gisteren met het brommertje naar de nightmarket van Can Tho getufd. Aan energiebesparing doen ze hier niet: elke brug, elk gebouw heeft feestverlichting met het oog op komend Chinees Nieuwjaar; feestverlichting liefst in allerlei kleuren en knipperend. De nightmarket is echt heel leuk: veel kraampjes met streetfood, waar je uitstekend kunt eten en nog meer kraampjes met , in onze ogen, weinig uitdagende kitchspullen . Schoenen, gympen kun je kopen voor 150.000 dong oftewel €6,- . We gaan onze slag nog wel slaan: nu inkopen betekent nog een hele maand met je meesjouwen dus dat doen we maar even niet. Ons brommertje bleek , toen we wilden beginnen aan de nachtelijke terugtocht ( zo’n 13km) maar beperkte verlichting te hebben: het achterlicht en het linkerknipperlicht deden het niet, het voorlicht schoot na enig gebonk wel aan. Zeker de helft van alle brommertjes bleek echter niet over een werkend achterlicht te beschikken….ach, je moet flexibel zijn. We zijn ondanks de enorme drukte veilig thuisgekomen.

Langzamerhand zaten we vol vragen over het sociaal systeem in Vietnam en we kregen vandaag (vrijdag) eindelijk de kans om daar eens uitgebreid over te praten met Vietnamezen zelf. Nu is mijn Vietnamees net zo vloeiend als mijn Chinees dus bracht een Engelssprekende gids uitkomst. We hadden een fietstocht van zo’n 20 km gepland langs kleine paadjes over het platteland. Langs kreken, waarin de getijden de kanten hebben uitgesleten, langs boomgaarden met durians, ‘milkfruit’, bananen, langs groentetuintjes…iedereen lachte en riep ‘Hello’… de Vietnamezen zijn echt vriendelijk. We staken de langzaam stromende Mekong over met een gammel plaatselijk pontje. Overal dreven waterplanten voorbij, die overigens ook aan de kanten vastgehouden worden om erosie tegen te gaan. Tijdens een stop bij een primitieve smid, die messen maakte, kwamen we tot een gesprek. Hoe zit ‘ t met ouderen, die niet meer kunnen werken? De smid en zijn vrouw die tegenover ons zaten, waren immers ook al 71 jaar. Zodra je als oudere niet meer in je eigen onderhoud kunt voorzien, moeten de kinderen de zorg overnemen. De jongste zoon is hoofdverantwoordelijk. In de socialistische Vietnam-maatschappij is er geen , door de overheid, verzorgde voorziening. Er is geen AOW, geen pensioen. Heb je geen kinderen, dan ben je zogezegd in de aap gelogeerd. Werkloos? Geen geld! Arbeidsongeschikt ? Geen geld. In alle noodgevallen moet de Vietnamees terugvallen op de eigen familie. En dat verklaart ook waarom de familiebanden zo sterk zijn. Enigszins bevoorrecht zijn werknemers in staatsbedrijven. Daarvoor zijn wel voorzieningen geregeld. De enige voorziening die er wel voor alle Vietnamezen is, is een ziektekostenverzekering. Wordt daarvoor premie betaald ? Nou nee, eigenlijk wordt er helemaal geen belasting geheven, onze gids van 40 jaar beweerde dat hij nog nooit belasting had betaald. En dat zou hij ook niet doen ook want belasting verdween allemaal in de diepe zakken van het corrupte communistische partijkader. Maar wat heeft een gemiddelde Vietnamees nu eigenlijk te besteden? Het gemiddeld maandinkomen bedraagt omgerekend zo’n 240€ . Ik heb maar niet gezegd dat ik net voor dat bedrag Vietnamees geld had gepind, voor hen een kapitaal. Ondanks het karige maandinkomen kregen we onderweg bananen aangeboden en ‘milkfruit’ , een heerlijke vrucht die wordt vergeleken met een moederborst: er komt immers ook heerlijk, voedzaam wit vocht uit. De plattelandshuisjes zijn over het algemeen klein maar wel open: de temperatuur is immers altijd goed en wind wordt verwelkomd als verkoelen.

Ons was ook opgevallen dat er eigenlijk maar bar weinig dieren, op vogels na, te zien waren in dit waterrijke gebied. We hebben wel slangen, schildpadden en varanen gezien maar allemaal in kooien met een lachende Vietnamees erboven, die naar de dieren wees en ‘Lekker’ schreeuwde.

Onze gids bevestigde dat de Vietnamezen eigenlijk alle mogelijke dieren vangen en opeten. Een gevolg van het feit dat de dieren vroeger een bedreiging van de mensen vormden ( krokodillen, grote varanen) en een gevolg van hongersnood, die vroeger wel ‘s de kop opstak in dit 100 miljoen mensen tellende land. In Vietnam wordt nog nauwelijks aan natuurbescherming gedaan: een trieste zaak vonden we. ‘Daar gaan nog enkele generaties overheen’ , aldus de gids. Hetzelfde geldt voor het schoonhouden van het milieu: terwijl het binnen in de huizen brandschoon is, ligt buiten de troep hoog opgestapeld. Er is niemand, inclusief de overheid, die zich daar verantwoordelijk voor voelt. Vietnam blijkt in vele opzichten nog een ontwikkelingsland. Maar wel een land dat met een open blik naar het westen kijkt. Toen we vroegen naar de Corona-inentingen, bleek dat onze gesprekspartners er allemaal vier hadden gehad. Eerst twee met een Chinees vaccin ( daar had men totaal geen vertrouwen in), daarna twee westerse vermoedelijk Moderna.

Een stuk wijzer fietsten we daarna naar onze Ecolodge. Wat leer je toch een hoop in zulke gesprekken en wat moeten we blij zijn dat alles in ons kikkerlandje goed geregeld is. We zijn rijk en goed verzorgd, beseffen we eens te meer. Te weinig mensen in Nederland zijn zich daarvan bewust, denken we.